Kreatywna.pl Gazeta Kreatywna
Podobne artykuły
XXI wiek to czas kultu ciała, który zaczyna ocierać się o chorobliwą obsesję na punkcie własnego wyglądu. Z każdej strony atakowani jesteśmy wyidealizowanymi, kompletnie oderwanymi od rzeczywistości wizerunkami szczupłych kobiet. Dostęp do mass mediów, kreujących taki zaburzony obraz kobiecości, utrwala taki sposób patrzenia na własną cielesność już u młodych dziewcząt.
Coraz bardziej radykalne restrykcje dietetyczne, dotyczące już nie tylko redukcji spożywanych kalorii, ale także jakości pożywienia – konieczności spożywania wymyślnych suplementów diety czy modnych obecnie superfoods, sprzyja rozwojowi zaburzenia określanego jako ortoreksja. Radykalne podejście do żywienia, sprowadzające się do zdominowania życia przez mocno ingerujące w codzienne zachowania restrykcje dietetyczne, może prowadzić do wyalienowania społecznego, i być wstępem do dobrze już znanych zaburzeń odżywiania – anoreksji czy bulimii. Ortoreksja nie jest obecnie ujmowana w klasyfikacji chorób i zaburzeń psychicznych, w przeciwieństwie do anoreksji czy bulimii. Nie umniejsza to jednak zagrożeń, jakie ze sobą niesie. Choroba rozwija się niepostrzeżenie: od przesadnej, perfekcyjnej dbałości o dietę, aż po pełny radykalizm prowadzący do wycieńczenia fizycznego i psychicznego. Innym zaburzeniem właściwym naszym czasom, a podsycanym przez przekaz medialny, zwłaszcza portale społecznościowe- jest bigoreksja. To obsesyjne dbanie o idealną, wysportowaną sylwetkę, a narzędziami do jej osiągnięcia jest – oprócz diety – nadmierna aktywność fizyczna. Cele stawiane przez chorego są często nierealne do osiągnięcia z różnych względów, np. z powodu indywidualnych predyspozycji czy typu budowy.Po erze fascynacją sześciopakiem na brzuchu czy tzw. thigh gap (czyli przerwą między udami, widoczną w pozycji stojącej), przychodzi pora na kolejne trendy sfokusowane na konkretnym obszarze ciała. Bigoreksja dotyka często mężczyzn trenujących siłowo, posuwających się do morderczych treningów i suplementowania sterydów anabolicznych, co rujnuje ich zdrowie. Każde z tych zaburzeń rozwija się podstępnie i wymaga terapii behawioralno-poznawczej. Dbasz o zdrowy styl życia? Świetnie! Ale nie daj się zwariować.
Najczęstsze zaburzenia żywienia – anoreksja i bulimia
Najbardziej znanym zaburzeniem odżywiania jest anoreksja. Często pojmowana jest błędnie jako fanaberia przesadnie odchudzających się dziewcząt. W rzeczywistości to poważna, nierzadko śmiertelna choroba, o wieloczynnikowej etiologii. Najważniejszymi czynnikami predysponującymi są konflikty i dysfunkcje rodzinne, skłonności genetyczne warunkujące działanie ośrodka głodu i sytości, typ osobowości ze szczególnym uwzględnieniem podatności na wpływ otoczenia. Jadłowstręt psychiczny to zaburzenie charakteryzujące się celową, nadmierną utratą wagi i podtrzymywaniem tego stanu przez pacjenta, kosztem własnego zdrowia. Typ restrykcyjny jadłowstrętu polega na braku w obrazie klinicznym epizodów kompulsywnego objadania się i następowych wymiotów. Z kolei typ bulimiczny zakłada występowanie takich epizodów. Jak zdiagnozować anoreksję? Czy radykalna utrata masy ciała jest do tego wystarczająca? Wg obowiązującego systemu klasyfikacji, do rozpoznania anoreksji, poza utrzymywaniem się masy ciała na poziomie o 15% niższym od wagi oczekiwanej, konieczne jest wystąpienie czynników towarzyszących. Są nimi m. in. prowokowane wymioty, zażywanie środków przeczyszczających, zbyt intensywne ćwiczenia fizyczne.
Z kolei bulimia określana także jako żarłoczność psychiczna, cechuje się okresowymi napadami kompulsywnego obżarstwa, z następującymi po nim prowokowanymi wymiotami. Tak jak w przypadku anoreksji, skłonność od zachorowania to indywidualna wypadkowa predyspozycji psychicznych, czynników społeczno- kulturowych czy podejścia do własnej seksualności. Depresja, brak akceptacji własnego ciała czy stresujące epizody to doskonale punkty zapalne do rozwoju bulimii. Może to być także wyraz buntu młodych dziewcząt przed wejściem w okres dojrzewania. Kryterium rozpoznania choroby jest częste radykalne eliminowanie z organizmu spożytych kalorii, przyjmujące postać zażywania środków przeczyszczających i moczopędnych lub prowokowania wymiotów. Napady objadania mają różną częstotliwość, są jednak regularne i prowadzą do silnych wyrzutów sumienia i radykalnych działań. Ukradkowe podjadanie, zmiany nastroju, utrata masy ciała oraz brak kontroli w czasie epizodów obżarstwa skłaniają do rozpoznania bulimii. Choroba ta, podobnie jak anoreksja, prowadzi do skrajnej kacheksji organizmu. Charakterystyczne są dla niej zaburzenia wodno-elektrolitowe, wrzody przełyku i fatalny stan zębów, generowane biegunkami i wymiotami. Hipokaliemia (spadek poziomu potasu) czy hipoglikemia (niski poziom glukozy we krwi) to groźne dla życia stany, prowadzące do zaburzeń funkcji układu nerwowego, śpiączki, a nawet śmierci. Tego typu zmiany biochemiczne determinują gwałtowny, nie dający się przewidzieć przebieg choroby.
Jak leczyć zaburzenia żywienia?
Leczenie anoreksji obejmuje odpowiednie zaopatrzenie kaloryczne chorego, farmako- i psychoterapię, oraz objawowe leczenie skutków wyniszczenia organizmu. To skomplikowany i długotrwały proces, nierzadko wymagający hospitalizacji i współpracy chorego, sztabu specjalistów z wielu dziedzin medycyny i rodziny pacjenta. Tylko tak złożona terapia poznawczo-behawioralna daje choremu szansę na pokonanie choroby. W przypadku bulimii natomiast narzędziami do wyleczenia tej wyniszczającej choroby są: farmakoterapia, terapia grupowa, indywidualna, poznawcza i behawioralna. Ważne jest kontrolowanie chorego po zakończonej terapii- 50% cierpiących na bulimię zapada w nałóg narkomanii czy alkoholizmu.
Warto dbać o dietę i kondycję organizmu, niczym złym nie jest przywiązywanie wagi do szczupłego wyglądu. Trzeba jednak mieć świadomość, że priorytetem zawsze jest zdrowie. Szczupłe uda i płaski brzuch nie są warte wpędzenia się w poważne zaburzenia zdrowotne, jeśli zatem nie możesz osiągnąć wymarzonej sylwetki przy pomocy umiarkowanej aktywności fizycznej i racjonalnej diety – po prostu się z tym pogódź.
JMA
