Dwa razy do roku w wielu państwach praktykuje się zmianę czasu polegającą na przestawieniu zegarków w tył lub w przód o jedną godzinę. W którą stronę to następuje zależy od pory roku jaka aktualnie obowiązuje. Sytuacja następuje w ostatnią niedzielę marca – wtedy czas przesuwa się o godzinę do przodu (z 2:00 na 3:00) – oraz w ostatnią niedzielę października – godzina do tyłu (z 3:00 na 2:00). Trzeba jednak zaznaczyć, że błędnie często uważa się, że to czas letni jest tym podstawowym, a to nie prawda. Tak naprawdę jest nim czas zimowy.
Historia
Chociaż obecnie zmiana czasu jest czymś naturalnym, nie zawsze tak było. Za pierwszego pomysłodawcę zmiany czasu uważa się Benjamina Franklina. Potrzeba wprowadzenia czasu letniego została opisana w jednym z jego naukowych dokumentów. Niestety brzmiał on zbyt humorystyczne przez co treść artykułu została zignorowana.
Pierwsza próba zmian czasu nastąpiła za sprawą Williama Wiletta. Swoje przemyślenia przedstawił w sfinansowanych przez siebie broszurach „The Waste of Daylight”, które ukazały się w 1907 roku. Przekonywał tam, że przestawienie czasu o 80 minut pomoże zaoszczędzić nawet 2,5 mln funtów na kosztach oświetlenia. Niestety, chociaż uzyskał duże poparcie w rządzie brytyjskim, większość nie była przekonana do wprowadzenia w życie zmiany czasu.
Zmiana czasu a państwa
Pierwszym państwem, jakie wprowadziło zmianę czasu były Niemcy. Nastąpiło to w roku 1916 roku – 30 kwietnia wskazówki zegara zostały przesunięte o godzinę w przód, a 1 października – w tył. Następnym krajem w kolejności stała się Wielka Brytania. W 1918 roku 19 marca Stany Zjednoczone wraz ze strefami czasowymi w czasie trwania wojny wprowadziły obowiązek czasu letniego. Miało to służyć zaoszczędzeniu paliwa do produkcji elektrycznej.
W Polsce zmiana czasu obowiązywała okresowo. Po raz pierwszy nastąpiło to w okupacji hitlerowskiej, potem w latach 1946-1949, 1957-1964 i 1977-obecnie. Do 1995 roku zegarki cofało się w ostatnią niedzielę września, a przesuwało do przodu w ostatnią niedzielę marca. We wcześniejszych latach zmiany ogłaszało się w Monitorze Polskim.
Aktualnie zmianę czasu stosuje się w prawie 70 krajach świata. Wśród naszych najbliższych sąsiadów zegarków nie przestawiają Rosjanie, Białorusini i Islandczycy.
Oprócz Europy czasu letniego używają jeszcze Stany Zjednoczone, Kanada Meksyk, Bahamy, Kuba, Argentyna, Brazylia, Chile, Falklandy, Paragwaj, Bermudy, Grendladia, Saint Pierre, Urugwaj, Libia, Namibia, Izrael, Jordania, Liban, Palestyna, Syria, Iran, Armenia, Azerbejdżan, Mauritius, Pakistan, Australia, Nowa Zelandia i Samoa.
W Polsce od jakiegoś czasu dyskutuje się o zniesieniu obowiązku przestawiania zegarów i pozostaniu przy czasie letnim. Czy jednak taka reguła może wejść w życie? Czas pokaże.
JPA