antykoncepcja hormonalna
Do hormonalnych metod zapobiegania ciąży zalicza się każdy sposób, którego podstawą działanie jest dostarczanie do organizmu kobiety hormonów upośledzających dojrzewanie pęcherzyka Graffa | fot.: pixabay.com

Antykoncepcja hormonalna – rodzaje, wskazania, działania niepożądane

Antykoncepcja hormonalna to jedna z najpopularniejszych metod zapobiegania ciąży. Cechuje się wysoką skutecznością i jest łatwa w stosowaniu, jednak niesie ze sobą ryzyko wystąpienia niechcianych skutków ubocznych. Czym kierować się przy wyborze antykoncepcji hormonalnej i w jaki sposób ją stosować, aby mieć pewność, że będzie działała w prawidłowy sposób?

Jak działa antykoncepcja hormonalna?

Metody zapobiegania ciąży dzielimy na barierowe i hormonalne. Do pierwszej grupy należą prezerwatywy, globulki oraz pianki plemnikobójcze. Druga grupa obejmuje tabletki, plastry, zastrzyki, krążki dopochwowe oraz implanty podskórne. Wszystkie hormonalne sposoby antykoncepcji opierają się na regularnym dostarczaniu do organizmu małych dawek kobiecych hormonów, co blokuje dojrzewanie pęcherzyka Graffa, tym samym uniemożliwiając jajeczkowanie. Jest to jedna z najskuteczniejszych metod zapobiegania poczęciu, stosowana każdego dnia przez tysiące kobiet na całym świecie.

Tabletki antykoncepcyjne

Do hormonalnych metod zapobiegania ciąży zalicza się każdy sposób, którego podstawą działanie jest dostarczanie do organizmu kobiety hormonów upośledzających dojrzewanie pęcherzyka Graffa. Najpopularniejszą z nich są tabletki, które podzielić można na jedno i dwu-składnikowe. Pierwszy rodzaj pigułek zawiera niskie dawki syntetycznego progesteronu, podczas gdy tabletki dwuskładnikowe opierają się na zamiennikach gestagenów i etynyloestradiolu. Tabletki hormonalne cechują się wysoką skutecznością, która jest jednak uzależniona od regularności stosowania. Pigułki należy przyjmować codziennie o tej samej porze przez 21 dni. Po upływie 3 tygodni następuje przerwa w przyjmowaniu preparatu, podczas której dochodzi do menstruacji.

Hormonalny pierścień dopochwowy

Inną metodą hormonalnego zapobiegania ciąży jest pierścień dopochwowy, czyli wykonany z miękkiego tworzywa sztucznego krążek, który umiejscowiony w waginie od pierwszego dnia cyklu miesiączkowego stopniowo uwalnia niskie dawki hormonów. Pierścień nie jest wyczuwalny przez kobietę, ponieważ, podobnie jak tampony używane w trakcie menstruacji, znajduje się w nieunerwionej części pochwy. Do zalet stosowania tej metody należy brak konieczności pamiętania o codziennym przyjmowaniu dawki hormonów, tak jak ma to miejsce w przypadku pigułek. Dodatkowo substancja aktywna uwalniana jest w sposób ciągły, co zapewnia stały poziom hormonów przez całą dobę. Kolejną zaletą tego sposobu antykoncepcji jest mniejsze obciążenie wątroby i łagodniejsze skutki uboczne. Alternatywą dla pierścienia dopochwowego są plastry hormonalne, w których substancja aktywna wchłaniana jest przezskórnie, jednak zasada działania pozostaje taka sama. Kobiety o wrażliwej skórze powinny jednak skonsultować się z dermatologiem przed zastosowaniem tej metody, ponieważ mocny klej mający za zadanie utrzymać plaster na miejscu przez 21 dni może powodować podrażnienia lub wysypkę.

Wkładka domaciczna

Wkładka domaciczna, zwana również IUD jest najskuteczniejszą z obecnie stosowanych metod zapobiegania ciąży. Podobnie jak krążek umieszczana jest wewnątrz ciała kobiety, jednak zamiast w pochwie umiejscowiona jest w macicy. Do jej założenia niezbędna jest wizyta u ginekologa. Wkładka stopniowo uwalnia minimalne dawki progesteronu a jej działanie utrzymuje się od 5 do nawet 12 lat. IUD wykonywane są z elastycznego plastiku i dostępne są w kilku kształtach i rozmiarach, co pozwala na indywidualne dopasowanie. Wiele kobiet stosujących wkładki domaciczne przestaje miesiączkować, co uznawane jest za niewątpliwą zaletę tej metody. Należy przy tym zaznaczyć, że utrata miesiączki nie oznacza stałej bezpłodności – po usunięciu IUD pacjentki wracają do normalnego cyklu menstruacyjnego i mogą starać się o dziecko.

Implant antykoncepcyjny

Jedną z najnowszych metod antykoncepcji jest podskórny implant. Przypominający zapałkę obiekt umieszcza się pod skórą na okres do 5 lat. Podobnie jak w przypadku wkładki domacicznej, jego działanie opiera się na uwalnianiu stałego poziomu progesteronu, co znacznie ogranicza występowanie skutków ubocznych. Implant wszczepiany jest podczas wizyty lekarskiej po wewnętrznej stronie ramienia. Minusem tej metody jest stosunkowo wysoka cena, która wynosi od 1000 do 1200 zł.

Wskazania i ryzyka stosowania antykoncepcji hormonalnej

Antykoncepcja hormonalna polecana jest wszystkim kobietom, które nie planują posiadania potomstwa, jednak pozostają aktywne seksualnie. Warto zaznaczyć, że żaden z powyżej wymienionych sposobów zapobiegania ciąży nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, dlatego lekarze sugerują, aby stosować je ze stałym partnerem po wykonaniu badań na nosicielstwo. Wiele kobiet stosuje tabletki hormonalne w trakcie menopauzy, jednak ich zadaniem nie jest niedopuszczenie do poczęcia, lecz złagodzenie nieprzyjemnych objawów przekwitania. Tabletki z syntetycznymi zamiennikami estrogenów i progesteronu są również wykorzystane w celu zmniejszenia krwawienia i bólów miesiączkowych u młodych kobiet, którym menstruacja utrudnia normalne funkcjonowanie.

Antykoncepcja hormonalna niesie ze sobą szereg działań niepożądanych, których rodzaj i nasilenie uzależnione są od indywidulanej podatności pacjentki. Do najczęściej występujących skutków ubocznych należą przybieranie na wadze, bóle głowy i wahania nastroju. Objawy te najczęściej samoistnie mijają po kilku miesiącach stosowania danej metody antykoncepcji i nie są szczególnie uciążliwe. Poważniejsze działania niepożądane hormonalnych sposobów zapobiegania owulacji to depresja, zakrzepica żył głębokich, cukrzyca lub nadciśnienie tętnicze. Warto jednak zauważyć, że kobiety stosujące wyżej wymienione metody zapobiegania ciąży znajdują się pod stałą opieką lekarską, dzięki czemu wszystkie negatywne skutki uboczne mogą zostać szybko wykryte i wyleczone. Więcej informacji na temat hormonalnych metod zapobiegania poczęciu można zaleźć tutaj:  https://www.gdziepolek.pl/tematy/antykoncepcja-hormonalna

Artykuł sponsorowany

Sprawdź także

Przewlekły katar

Co może być przyczyną długotrwałego kataru?

Pory roku mijają, a on ciągle z nami. Nieważne czy ciepło, czy zimno. Z pewnością …