Kreatywna.pl Gazeta Kreatywna
Podobne artykuły
Wielkie teleskopy, zarówno naziemne, jak i kosmiczne, odgrywają kluczową rolę w astronomii i astrofizyce, umożliwiając naukowcom badanie odległych galaktyk, egzoplanet, czarnych dziur i innych zjawisk kosmicznych. Oto kilka z najbardziej znaczących teleskopów i ich wkład w rozumienie wszechświata:
Hubble Space Telescope (HST) (Kosmiczny Teleskop Hubble’a)
Uruchomienie: 1990
Co nam pokazuje:
- Zdjęcia wysokiej rozdzielczości mgławic, galaktyk i gromad galaktyk.
- Obserwacje rozszerzania się wszechświata i pomiar stałej Hubble’a.
- Bezpośrednie obserwacje egzoplanet i ich atmosfer.
Very Large Telescope (VLT)
Lokalizacja: Obserwatorium Paranal, Chile
Co nam pokazuje:
- Bezpośrednie obrazy egzoplanet.
- Szczegółowe widoki centrów galaktyk.
- Pomiary czarnych dziur i ich wpływu na otaczający kosmos.
Keck Observatory
Lokalizacja: Mauna Kea, Hawaje
Co nam pokazuje:
- Obserwacje najbardziej odległych i starych galaktyk.
- Badania nad aktywnymi galaktykami i kwazarami.
- Pomiary składu chemicznego gwiazd i mgławic.
Chandra X-ray Observatory
Uruchomienie: 1999
Co nam pokazuje:
- Obrazy wszechświata w zakresie promieniowania rentgenowskiego.
- Badanie pozostałości supernowych, czarnych dziur i gromad galaktyk.
- Mapowanie gorącego gazu we wszechświecie.
James Webb Space Telescope (JWST) (Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba)
Co ma nam pokazać:
- Obserwacje pierwszych galaktyk powstałych we wszechświecie.
- Szczegółowe badania atmosfer egzoplanet.
- Badania nad powstawaniem gwiazd i planet.
Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, jedno z największych i najbardziej zaawansowanych narzędzi obserwacyjnych, dokonał szeregu fascynujących odkryć w przestrzeni kosmicznej. Teleskop, który osiągnął swoją docelową orbitę około 1,5 miliona kilometrów od Ziemi, jest wyposażony w zaawansowany system optyczny, w tym 18 sześciokątnych luster tworzących kształt plastra miodu. Ostatnie miesiące przyniosły imponujące zdjęcia, w tym bardzo dokładne obrazy Urana, nową wersję zdjęcia Filarów Stworzenia w Mgławicy Orła, oraz zdjęcie gromady Pandora, która pełni funkcję soczewki grawitacyjnej. Ponadto, teleskop Webba dostarczył zdjęć niezwykłej struktury zwaną „odciskiem palca we Wszechświecie”, utworzonej przez podwójny układ gwiazd Wolf-Rayet 140. Wśród innych istotnych odkryć znajduje się egzoplaneta LHS 475 b, przypominająca Ziemię oraz szczątki supernowej Cassiopeia A, ukazujące zaskakujące detale.
JUMBO w Wielkiej Mgławicy w Orionie
Ostatnio Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba dokonał kolejnego przełomowego odkrycia, tym razem w Wielkiej Mgławicy w Orionie. Zidentyfikował on tajemnicze obiekty o rozmiarach planet, nazwane JUMBO (Jupiter-mass binary objects), które mogą stanowić nową kategorię astronomiczną. Te obiekty, będące gorącymi, gazowymi olbrzymami złożonymi z metanu i pary, nie krążą wokół żadnej gwiazdy i wydają się łamać dotychczasowe prawa fizyki. Są bardzo młode, mają około 1 miliona lat, a ich temperatura przekracza 1000 stopni Celsjusza. Co interesujące, wiele z tych obiektów występuje w parach, co stanowi zagadkę dla astronomów, gdyż nie wiadomo, w jaki sposób mogły powstać, zwłaszcza że ich masa wynosi zaledwie 0,6 mas Jowisza, podobną do masy Saturna.
Egzoplaneta WASP-107b
Najnowsze wieści dotycza tego, że Teleskop Kosmiczny Jamesa Webba przeprowadził kolejne pionierskie badania, tym razem dotyczące atmosfery egzoplanety WASP-107b, znajdującej się ponad 200 lat świetlnych od Ziemi. Odkrył on parę wodną, dwutlenek siarki, oraz chmury z piasku (krzemionki) w atmosferze tej planety, będącej rozmiarów zbliżonych do Jowisza, lecz o masie podobnej do Neptuna. Odkrycie to jest uznawane za milowy krok w badaniach egzoplanet, szczególnie w kontekście zrozumienia ich składu chemicznego i klimatu. Naukowcy podkreślają, że obecność dwutlenku siarki w atmosferze WASP-107b była niespodziewana, a jej „puszystość” pozwoliła na głębsze badanie atmosfery niż w przypadku innych gazowych olbrzymów, takich jak Jowisz. To odkrycie rzuca nowe światło na procesy formowania się i ewolucji planet oraz na nasze rozumienie Układu Słonecznego
Event Horizon Telescope (EHT)
Projekt: Międzynarodowa sieć radioteleskopów
Co nam pokazał:
- Pierwsze w historii bezpośrednie obserwacje horyzontu zdarzeń czarnej dziury w galaktyce M87.
- Testy ogólnej teorii względności Einsteina w ekstremalnych warunkach grawitacyjnych.
Large Synoptic Survey Telescope (LSST)
Lokalizacja: Cerro Pachón, Chile
Co ma nam pokazać:
- Mapowanie miliardów galaktyk.
- Obserwacje zmieniającego się kosmosu i wykrywanie obiektów zmieniających jasność lub położenie.
- Badanie ciemnej materii i ciemnej energii.
TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite)
Uruchomienie: 2018
Co nam pokazuje:
- Poszukiwanie egzoplanet wokół najbliższych gwiazd.
- Pomiar rozmiarów, mas i orbit potencjalnie zamieszkałych planet.
Teleskopy te dostarczają danych, które są analizowane przez astronomów na całym świecie, prowadząc do odkryć, które często przekształcają nasze zrozumienie natury wszechświata. Każdy z nich ma unikalne możliwości i specjalizacje, które pozwalają na badanie kosmosu w różnych zakresach długości fal i z różnymi technikami obserwacyjnymi. Wspólnie tworzą one obraz wszechświata, który jest znacznie bardziej szczegółowy i kompleksowy niż kiedykolwiek wcześniej.
Redo