Parzenie kawy metodą Chemex to swoisty rytuał, który łączy w sobie prostotę z elegancją. Chemex, dzięki swojej charakterystycznej, klepsydrowej formie i szklanej konstrukcji, nie tylko pięknie się prezentuje, ale również pozwala na przygotowanie wyjątkowo czystej i aromatycznej kawy. Aby w pełni wykorzystać potencjał tej metody, ważne jest zwrócenie uwagi na kilka niezwykle istotnych aspektów: sposób mielenia ziaren, wybór filtrów, sam proces parzenia oraz serwowanie.
Zaprezentowany po raz pierwszy w 1941 roku przez niemieckiego chemika Petera Schlumbohma, Chemex szybko zyskał uznanie dzięki swojej prostej, ale eleganckiej formie oraz wyjątkowej zdolności do wydobywania czystego i zbalansowanego smaku kawy. Dzięki swojemu kultowemu designowi, Chemex nie tylko jest narzędziem do parzenia kawy, ale również obiektem pożądanym przez miłośników designu, znajdującym miejsce w kolekcjach muzealnych, takich jak Museum of Modern Art w Nowym Jorku.
Konstrukcja i funkcjonalność
Chemex wykonany jest z jednego kawałka szkła borokrzemowego, co nie tylko nadaje mu uniwersalny i elegancki wygląd, ale również gwarantuje, że kawa nie przejmuje żadnych dodatkowych smaków, co może mieć miejsce w przypadku urządzeń wykonanych z metalu czy plastiku. Jego kształt przypominający klepsydrę, jest najważniejszy dla udanego procesu parzenia kawy.
Mielenie ziaren
Mielenie ziaren ma zasadnicze znaczenie dla wydobycia pełnego smaku kawy parzonej w Chemexie. Ziarna powinny być zmielone na grubość przypominającą gruboziarnisty cukier. Zbyt drobno zmielone ziarna mogą spowodować, że kawa będzie gorzka i przeekstrahowana, podczas gdy zbyt grubo zmielone mogą skutkować wodnistym naparem. Idealna konsystencja mielenia pozwala na równomierną ekstrakcję, zapewniając bogaty i zbalansowany smak.
Filtry
Chemex wymaga stosowania specjalnych, grubych filtrów papierowych, które przyczyniają się do zachowania charakteru kawy. Filtry nie tylko usuwają większość zanieczyszczeń, ale również pozwalają na spokojne przesączanie wody, co sprzyja dokładnej ekstrakcji smaku. Ważne jest, aby przed użyciem opłukać filtr gorącą wodą, co pozwoli pozbyć się papierowego posmaku i jednocześnie ogrzać naczynie.
Proces parzenia
- Wybierz właściwy rozmiar Chemexa: obecnie na rynku dostępne są różne rozmiary naczyń. Od małych (1-3 filiżanki), przez średnie (4-6 filiżanek), aż po całkiem duże. Oczywiście rozmiar naczynia wybieramy zależnie od potrzeb. Warto jednak pamiętać, że w największych naczyniach nie zaleca się raczej parzenia małych ilości kawy – proces parzenia może być krótszy, niż wymagane, co może znacząco wpłynąć na smak kawy.
- Przygotowanie: Rozpocznij od umieszczenia filtra w górnej części Chemexa, z trzema warstwami skierowanymi w stronę dzióbka. Opłucz filtr i samo naczynie gorącą wodą, a następnie wylej wodę.
- Mielenie i dawkowanie: Zmiel odpowiednią ilość kawy (standardowo przyjmuje się proporcję około 6g kawy na 100 ml wody) i umieść zmieloną kawę w filtrze.
- Parzenie: Rozpocznij od zalewania kawy niewielką ilością gorącej wody (ok. 94-96°C), pozwól, aby kawa wstępnie uwolniła swój aromat, a z ziaren ulotnił się dwutlenek węgla (preinfuzja). Takie wstępne zalanie kawy trwa około 30 sekund. Następnie, powoli dolewaj resztę wody, wykonując ruchy spiralne od środka ku zewnętrznym krawędziom filtra. Cały proces parzenia powinien trwać od 3,5 do 4,5 minuty. Warto, żeby woda użyta do zaparzania kawy była przefiltrowana.
- Serwowanie: Po zakończeniu parzenia usuń filtr z kawą. Nie warto czekać na ostatnią kroplę kawy – płyn zatrzymany w filtrze nie ma już porównywalnej wartości do reszty naparu. Chemex służy oczywiście za narzędzie do parzenia kawy, ale także jest także eleganckim dzbankiem do serwowania napoju.
Serwowanie
Kawa z Chemexa najlepiej smakuje, gdy jest świeżo zaparzona. Dzięki czystemu i zbalansowanemu profilowi smakowemu, doskonale sprawdza się serwowana bez dodatków. Jednakże, w zależności od preferencji, można ją również podawać z mlekiem lub śmietanką.
FAQ
Jak przechowywać kawę przed zaparzeniem w Chemexie, aby zachować jej świeżość i aromat?
Aby zachować świeżość i aromat kawy przed zaparzeniem w Chemexie, należy przestrzegać kilku ważnych zasad dotyczących przechowywania ziaren. Prawidłowe przechowywanie kawy jest niezbędne, aby zapewnić, że jej pełny bukiet smakowy zostanie uwolniony podczas parzenia.
Ziarna kawy najlepiej przechowywać w szczelnym pojemniku, który ochroni je przed powietrzem, wilgocią, ciepłem i światłem. Te cztery elementy mogą przyspieszyć proces utleniania i degradację ziaren, co negatywnie wpływa na smak i aromat kawy. Idealnym wyborem będzie pojemnik przeznaczony do przechowywania kawy, nieźle sprawdzi się każde szczelne, nieprzezroczyste naczynie.
Miejsce przechowywania ma również znaczenie. Należy unikać miejsc narażonych na wysoką temperaturę, bezpośrednie światło słoneczne czy wilgoć, takich jak blaty kuchenne w pobliżu kuchenki czy okna. Najlepsze będzie chłodne, ciemne i suche miejsce, które zapewni stabilne warunki. Przechowywanie kawy w lodówce to zły pomysł.
Jeżeli kawa została zakupiona w opakowaniu z zaworem jednokierunkowym, można ją w nim przechowywać, ponieważ zawór ten pozwala na ucieczkę gazów bez wpuszczania powietrza, co również pomaga w zachowaniu świeżości kawy.
Mieloną kawę przechowuje się krócej niż ziarna, więc zaleca się mielenie kawy bezpośrednio przed zaparzeniem, aby wydobyć jej aromat. Jeśli jednak istnieje konieczność przechowania już zmielonej kawy, stosuje się te same zasady co dla ziaren.
Czy istnieją różne rodzaje filtrów do Chemexa i jak wpływają one na smak kawy?
Tak, istnieją różne rodzaje filtrów do Chemexa, które mogą wpłynąć na smak kawy. Wybór filtra ma znaczący wpływ na ostateczny profil smakowy naparu, ponieważ różne materiały mogą w różnym stopniu zatrzymywać oleje i mikrocząsteczki znajdujące się w kawie.
Filtry papierowe Chemex są najczęściej stosowanym rodzajem filtrów dla tego urządzenia. Są grubsze niż standardowe filtry papierowe do innych metod parzenia, co przyczynia się do uzyskania bardziej klarownego naparu, z mniejszą ilością fusów i olejów w filiżance. Użycie papierowego filtra przyczynia się do wydobycia czystych i zrównoważonych smaków kawy, redukując jednocześnie jej goryczkę i ciało.
Filtr metalowy do Chemexa to alternatywa dla tych, którzy preferują bogatszą teksturę i większą ilość olejów w swojej kawie. Filtry metalowe pozwalają na przepływ większej ilości olejów i mikrocząsteczek, co przekłada się na pełniejsze ciało kawy i intensywniejszy smak. Jednakże, napar może zawierać więcej fusów niż w przypadku użycia filtra papierowego.
Filtry szklane i filtry z tkaniny to mniej popularne opcje, które również mają swoich zwolenników wśród miłośników Chemexa. Filtry z tkaniny mają pośrednią teksturę między papierem a metalem, zatrzymując więcej olejów niż filtry papierowe, ale mniej niż metalowe. Filtry szklane, choć rzadko stosowane, zapewniają jedynie minimalną filtrację.
Jakie są najlepsze metody czyszczenia i konserwacji Chemexa, aby zapewnić jego długowieczność i właściwą higienę?
Aby zapewnić długowieczność i higienę Chemexa, konieczne jest regularne i dokładne czyszczenie. Uważne mycie po każdym użyciu jest podstawą, co oznacza dokładne opłukanie Chemexa ciepłą wodą w celu usunięcia pozostałości kawy i olejów. Delikatne czyszczenie wewnętrznych ścian przy użyciu miękkiej gąbki zapobiegnie porysowania szkła.
Przeprowadzanie regularnego dokładnego czyszczenia może znacznie przedłużyć życie Chemexa. Użycie roztworu z octu i wody pomoże usunąć osady i przebarwienia. Po zastosowaniu jakichkolwiek środków czyszczących, bardzo ważne jest dokładne opłukanie Chemexa, aby nie pozostały żadne resztki.
Odpowiednie suszenie i przechowywanie są równie ważne dla utrzymania Chemexa w dobrym stanie. Po umyciu Chemex powinien być odwrócony do góry dnem i pozostawiony do wyschnięcia w przewiewnym miejscu.
Redo