Wiele osób boryka się z problemem wady zgryzu, czyli zaburzeniami w obrębie jamy ustnej związanymi z nieprawidłowym ustawieniem zębów i niewłaściwą relacją szczęki i żuchwy, mięśni żucia oraz stawów skroniowo-żuchwowych. Jak rozpoznać nieprawidłowy zgryz i jak go leczyć – przybliżamy w poniższym artykule.
Wada zgryzu – czym jest i jak się objawia
Prawidłowy zgryz odznacza się przede wszystkim tym, że górna szczęka zachodzi na dolny łuk zębowy na wysokość ok. 2-3 mm, zęby górne i dolne stykają się ze sobą, a górne zęby przednie nachodzą na przerwę między dwoma dolnymi. Wyjątkiem są górne siekacze (jedynki), które powinny pokrywać się z dolnymi. Istotne jest również, czy szczęka górna jest szersza od dolnej, a nos tworzy z górną wargą kąt ok. 90 stopni. Jeżeli przy tym nie dokuczają pacjentowi problemy z jedzeniem, mówieniem, oddychaniem przez nos czy innymi fizjologicznym procesami – jego zgryz jest prawidłowy.
Objawy wad zgryzu są najczęściej łatwe do zauważenia. Poza widocznymi deformacjami w układzie zębowym należą do nich:
- asymetria w rysach twarzy,
- wady wymowy, a także niewłaściwa artykulacja głosek,
- problemy w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych, jak i dolegliwości bólowe,
- zgrzytanie zębami (bruksizm),
- obniżone napięcie mięśni warg,
- ścieranie się zębów.
Przyczyny wad zgryzu
Wady zgryzu mogą być spowodowane:
- uwarunkowaniami genetycznymi i dziedziczeniem po przodkach rysów twarzy, szczęki czy ustawienia zębów;
- niewłaściwymi nawykami, jak ssanie kciuka, zbyt długie podawanie dziecku napojów i pokarmów w butelce ze smoczkiem, nieodpowiednia dieta lub higiena jamy ustnej, a także oddychanie przez usta;
- nieprawidłowościami takimi jak retrogenia, laterogenia i progenia;
- próchnicą, która może prowadzić do zbyt szybkiego usunięcia u dzieci zębów mlecznych, w momencie, kiedy szczęka nie jest jeszcze gotowa na pojawienie się stałych, dużych zębów;
- urazem mechanicznym;
- przyjmowaniem niektórych leków;
- awitaminozą.
Wady zgryzu diagnozuje się u dzieci w wieku od 7 do 18 lat, a ich leczenie ortodontyczne warto podjąć jak najszybciej, aby w pełni skorygować powstałe nieprawidłowości. Nowoczesna ortodoncja przyjdzie Ci z pomocą w tym zakresie.
Rodzaje wad zgryzu
Do najczęściej występujących wad zgryzu zaliczamy:
- przodozgryz – czyli wysunięcie dolnej szczęki przed górną;
- tyłozgryz – nadmierne cofnięcie dolnego łuku zębowego w stosunku do górnej linii. Siekacze górne mogą być pochylone w kierunku górnej wargi, a twarz ulega zniekształceniu, co jest związane z niedorozwojem żuchwy i opadaniem kącików ust;
- zgryz głęboki – występuje w wyniku nadmiernego nakładania się górnych zębów siecznych na dolne łuki zębowe, co może powodować uszkodzenie błony śluzowej oraz szybsze ścieranie się zębów dolnych;
- zgryz otwarty – brak styczności między szczękami ze względu na istniejącą przestrzeń pomiędzy górnym i dolnym łukiem zębowym;
- zgryz krzyżowy – w którym zęby dolne zachodzą na górne w niektórych obszarach lub na całym łuku zębowym;
- stłoczenia – które pojawiają się, jeśli zęby są zbyt duże w stosunku do zębodołów, rosną w złym kierunku lub są obrócone;
- zęby odseparowane – czyli z widocznymi szparami pomiędzy zębami pojawiającymi się ze względu na brak miejsca w szczęce lub żuchwie;
- boczne przemieszczenie żuchwy – powoduje je nieprawidłowa budowa szczęk lub niewłaściwa praca mięśni. Wada ta powoduje przesunięcie wargi dolnej oraz bródki w prawą lub lewą stronę, co w znaczący sposób wpływa na wygląd twarzy.
Większość wad zgryzu można skorygować jeszcze w wieku dziecięcym. Jeśli więc zauważymy je u dziecka w momencie wypadania mleczaków, warto jak najszybciej skonsultować z lekarzem, jak można skorygować nieprawidłowo ułożone zęby. W niektórych, trudniejszych przypadkach może okazać się konieczne przeprowadzenie u pacjenta operacji z zakresu ortognatyki, o czym decydują wspólnie ortodonta oraz chirurg twarzoczaszki.
Leczenie wad zgryzu – kiedy należy udać się do ortodonty?
Profilaktycznie warto zapisać się z dzieckiem na wizytę u ortodonty już w momencie, kiedy wyrosną mu wszystkie zęby mleczne. Jest to tym istotniejsze, jeśli zauważymy u dziecka jakiekolwiek niepokojące objawy: ssanie palców, obgryzanie paznokci czy oddychanie przez usta. Specjalista ustali, czy zgryz rozwija się prawidłowo, a jeśli nie, doradzi postępowanie ograniczające rozwój wad zgryzu.
Leczenie dzieci związane z problemami z nieprawidłowym zgryzem rozpoczyna się zazwyczaj w okresie, kiedy mają one wszystkie zęby stałe, co następuje ok. 13 roku życia.
Ile trwa leczenie wad zgryzu?
Leczenie wady zgryzu zazwyczaj zajmuje ok. 1,5-2 lat, choć wszystko zależy od rodzaju wady, stopnia jej zaawansowania, wieku pacjenta oraz jego indywidualnego zaangażowania w proces korygowania niewłaściwie ułożonych zębów.
Nieleczone wady zgryzu dają nie tylko nieestetyczny efekt, jakim są krzywe zęby, ale mogą prowadzić do znacznie groźniejszych chorób przyzębia i dziąseł. Utrudniają utrzymanie prawidłowej higieny w jamie ustnej, przez co zwiększają ryzyko rozwoju próchnicy.
Konsultacja ortodontyczna – na czym polega?
W trakcie konsultacji ortodontycznej lekarz sprawdza stan uzębienia pacjenta, zleca wykonanie zdjęć obrazujących jamę ustną i ułożenie zębów i stosownie do tego dobiera odpowiednie rodzaje aparatów ortodontycznych. U dzieci młodszych najczęściej stosuje się aparat ruchomy, a w późniejszym wieku aparaty stałe. Aparaty ortodontyczne zakłada się dopiero po zakończeniu leczenia uzębienia, m.in. próchnicy, paradontozy czy stanów zapalnych.
Zapisz się na konsultację ortodontyczną w Warsaw Dental Center. Nasi eksperci zdiagnozują i wyleczą Twoje wady zgryzu.
Materiał partnera