Lekarz - zbliżenie na fartuch
Leczenie wrzodów żołądka polega głównie na gojeniu ubytków i wyeliminowaniu czynników mogących spowodować nawrót choroby. | fot.: materiał partnera zewnętrznego

Wrzody żołądka – objawy, przyczyny, dieta i leczenie

Choroba wrzodowa to nic innego, jak obecność wrzodów (innymi słowy ubytków) w błonie śluzowej żołądka. Jest to jedna z najczęściej występujących chorób przewodu pokarmowego. Przyjmuje się, że choroba ta występuje u około 5-10% populacji osób dorosłych. Trzy razy częściej zapadają na nią mężczyźni aniżeli kobiety. Większość chorujących to ludzie młodzi lub w średnim wieku. Niekiedy zdarza się i tak, że choroba atakuje dzieci i nastolatków. Wrzody żołądka mogą występować rodzinnie. U krewnych pierwszego stopnia ryzyko wzrasta nawet 3-krotnie. Jeszcze do niedawna chorobę wrzodową żołądka nazywaną przypadłością dyrektorską. Sądzono, że jest ona skutkiem stresującego i mało higienicznego stylu życia, a także nieregularnego i niezdrowego odżywiania się. Dziś wiadomo, że na wrzody żołądka cierpią również osoby, które prowadzą spokojne życie, a od sytuacji stresowych trzymają się z daleka. Czym są wrzody, jak je leczyć, a także jakie objawy dają wrzody żołądka? O tym w poniższym artykule.

Wrzody żołądka – czyli co?

Wrzód żołądka to ubytek błony śluzowej żołądka w kształcie krateru. Może też powstać w dolnej części przełyku, która bywa narażona na działanie kwasu żołądkowego. Zwykle jednak wrzody tworzą się w tej części przewodu pokarmowego, w której występuje pepsyna – enzym trawiący białka. Tego typu ubytki mogą mieć różne wielkości. U niektórych osób, wrzód będzie wielkości ziarenka pieprzu. U innych – pestki dyni. U jeszcze innych urośnie do wielkości nawet kilku centymetrów. Wrzody żołądka najczęściej uaktywniają się w okresie jesiennym i wiosennym.

Objawy wrzodów żołądka

Do typowych objawów wrzodów żołądka zalicza się zgagę, wzdęcia oraz częste bóle brzucha po jedzeniu. Ale tak naprawdę symptomy choroby wrzodowej uzależnione są od umiejscowienia ubytku i wieku chorego. Wiele osób chorujących na wrzody żołądka uskarża się na ból pośrodku brzucha – poniżej mostka lub zaraz nad pępkiem. Taki ból może mieć różny charakter – piekący, palący lub kłujący. Bardzo często dolegliwościom bólowym towarzyszą mdłości, a nawet i wymioty. Uwaga! Dla wrzodów żołądka charakterystyczne jest nasilenie bólu po jedzeniu. Zazwyczaj ból pojawia się od 30 do 60 minut po posiłku. Typowym objawem wrzodów żołądka są również bóle głodowe (określane jako nieprzyjemne ssanie w żołądku), które zwykle pojawiają się w nocy lub nad ranem. Do innych objawów wrzodów żołądka zalicza się czarne, smoliste stolce, fusowate lub krwawe wymioty, uczucie sytości i pełności żołądka po posiłku, a także ból promieniujący do pleców i prawego ramienia.

Niektóre objawy choroby wrzodowej mogą również wskazywać na problemy układu trawiennego. Są to m.in. zgaga, nudności i niestrawność. Podejrzliwość u chorego powinien budzić również spadek masy ciała czy nadmierne zmęczenie. W niektórych wypadkach u osób chorych mogą wystąpić ostre objawy choroby, takie jak krwawe wymioty czy silny ból brzuch z utrzymującym się napięciem mięśni brzucha. W takich wypadkach należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe. Więcej na temat objawów choroby wrzodowej tutaj: http://www.manti.pl/objawy-choroby-wrzodowej-zoladka.html.

Przyczyny choroby wrzodowej

Wrzody żołądka mogą być uwarunkowane genetycznie (teorię o dziedziczeniu choroby potwierdza fakt, że u 50% osób występuje ona rodzinnie), jednakże istnieje szereg innych czynników odpowiedzialnych za wystąpienie choroby. Najczęstszą przyczyną powstawania wrzodów żołądka jest zakażenie bakterią Helicobacter pylori. Do zakażenia tą bakterią dochodzi drogą pokarmową lub podczas pocałunku. O tym, czy jesteśmy nosicielami, możemy przekonać się robiąc zwykłe badania krwi wykonując test, który bez recepty nabędziemy w aptece. Uwaga! Obecność Helicobacter pylori nie zawsze oznacza chorobę wrzodową. Można bowiem być nosicielem bakterii i nie chorować. Sprzymierzeńcem choroby wrzodowej jest także nadmiar kwasu solnego. W momencie, kiedy w soku żołądkowym jest za  dużo kwasu solnego i uszkodzona jest tzw. bariera błony śluzowej, wówczas rozwija się wrzód. Również nadużywanie niektórych leków może spowodować powstanie wrzodów. Są to głównie leki przeciwzapalne i przeciwbólowe zawierające kwas acetylosalicylowy oraz leki przeciwreumatyczne, które bardzo niszczą błonę śluzową żołądka. Sprzymierzeńcem wrzodów żołądka jest też stres. Prawda jest taka, że osoby, które żyją w stresie przez dłuższy czas, prowokują swój organizm do wydzielania większej porcji kwasu, a stąd już prosta droga do rozwoju wrzodów. Na wrzody żołądka częściej zapadają też palacze, aniżeli osoby, które trzymają się z dala od nikotyny. Warto w tym miejscu wspomnieć, że zarówno dieta, jak i alkohol w żaden sposób nie wpływają na częstość zachorowań, jednakże przyczyniają się do zaostrzenia istniejącej już choroby wrzodowej.

Jak wygląda leczenie choroby wrzodowej?

Leczenie wrzodów żołądka polega głównie na gojeniu ubytków i wyeliminowaniu czynników mogących spowodować nawrót choroby. Jeśli przyczyną choroby było zarażenie się bakterią Helicobacter pylori, wówczas trzeba zadbać o całkowite jej usunięcie. W tym celu stosowana jest zazwyczaj antybiotykoterapia. Chorym podaje się także leki z grupy blokerów pompy protonowej, czyli leki zmniejszające prawie do zera wydzielanie soku żołądkowego. Rzadko dochodzi do zabiegu chirurgicznego, gdyż w 90% tego typu terapia kończy się sukcesem. Ale uwaga! Aby terapia była naprawdę skuteczna, musi zostać doprowadzona do końca. Chorym zaleca się także leki osłaniające śluzówkę żołądka i przyśpieszające gojenie się wrzodów. Można pić tzw. mleczka lub zażywać tabletki neutralizujące kwas solny, jak na przykład MANTI. Lek ten łagodzi dolegliwości związane z chorobą wrzodową żołądka, zapaleniem błony śluzowej żołądka czy nadkwaśnością. MANTI nie zawiera cukru, dzięki czemu jest lekiem przyjaznym cukrzykom.

Bardzo ważnym elementem leczenia wrzodów żołądka jest zmiana dotychczasowego stylu życia. Przede wszystkim należy zwolnić tempo życia. Odprężenie, relaks i niezbyt intensywna gimnastyka sprzyjają powrotowi do zdrowia i łagodzą objawy choroby. Warto nauczyć się technik relaksacyjnych. Dobrze jest ćwiczyć regularnie, każdego dnia, na przykład po powrocie z pracy.

Równie ważnym elementem leczenia wrzodów żołądka jest odpowiednia dieta i właściwa higiena jedzenia. O diecie piszemy w osobnym akapicie. Natomiast jeśli chodzi o higienę jedzenia, to warto zadbać o regularne spożywanie posiłków. Każdy posiłek należy jeść spokojnie, bez zbędnego pośpiechu, dokładnie przeżuwając każdy kęs. Warto także jeść mniej a częściej.

Dieta w chorobie wrzodowej żołądka

Sama dieta nie przyspieszy leczenia wrzodów żołądka. Nie wpłynie też na proces gojenia się powstałych ubytków. Jednakże, odpowiednio dobrana, zapobiegnie nawrotowi choroby wrzodowej i zminimalizuje nieprzyjemne objawy. Zmieniając dietę na zdrowszą, warto na początek wyeliminować wszystkie potrawy, które nasilają przykre dolegliwości. Są to głównie soki owocowe, a także ostre, ciężkostrawne i tłuste pokarmy. Z codziennego menu należy wyeliminować produkty przetworzone, ze sztucznymi dodatkami i konserwantami. Dieta przy wrzodach żołądka narzuca jeszcze inne ograniczenia. Wśród potraw i produktów, które są zakazane osobom cierpiącym na wrzody żołądka znajdują się: pieczywo żytnie i razowe, pierogi i zapiekanki, zupy na tłustych wywarach z kości, ryb i grzybów, paszteciki, naleśniki, grube kasze, mięsa i ryby smażone, wędliny mielone i kiełbasy, gotowe sosy do potraw, żółte sery, smalec, słonina, margaryna w kostkach i kwaśna śmietana. Zakazane są przede wszystkim mięsa tłuste, a więc baranina, wieprzowina. Zakazane jest tłuste mleko i tłuste produkty mleczne. Dieta przy wrzodach żołądka wyklucza także spożywanie warzyw kapustnych i roślin strączkowych, które działają wzdymająco. Na czarnej liście znajdują się również marynaty warzywne i owocowe, musztarda, majonez, chrzan, sosy na bazie majonezu, tłuste ciasta, pączki, cukierki, nadziewana czekolada, napoje gazowane, mocna kawa i herbata oraz alkohol. Niby nie ma dowodów na to, że alkohol opóźnia proces leczenia choroby wrzodowej, jednakże przez to, że aktywizuje on wydzielanie kwasu solnego, lepiej pić go w małych ilościach i rozcieńczony. Wskazane jest natomiast spożywanie produktów gotowanych na parze lub w wodzie, pieczonych w folii aluminiowej lub specjalnym rękawie. Jeśli chodzi o konkretne produkty, to najlepsze są: pszenne pieczywo, chude mleko i chude produkty mleczne, a także gotowane warzywa, jabłka, banany oraz dojrzałe owoce cytrusowe.

Materiał partnera zewnętrznego

Sprawdź także

do szpiku kości

Brzydka literatura piękna: Krzysztof Jaworski, „Do szpiku kości”

Książka Krzysztofa Jaworskiego (Do szpiku kości. Ostatnia powieść awangardowa, Biuro Literackie, 2013) jest wyjątkowo b …