Kreatywna.pl Gazeta Kreatywna
Mało kto wie, że współczesna piłka nożna wywodzi się z niezwykle krwawej tradycji. Gra w ullamaliztli stanowi pierwszy poznany sport drużynowy w dziejach ludzkości. Część uczestników tego rodzaju zawodów kończyła jako rytualne ofiary dla mezoamerykańskich bogów. Wyjaśniamy, czym była ta gra i na czym polegały jej zasady.
Ullamaliztli – najważniejsze informacje
Ullamaliztli to mezoamerykańska gra w piłkę nożną znana ponad 3 tysiące lat temu. Jest to najstarszy sport drużynowy, o którym wiedzą współcześni historycy. Przyjmuje się, że została wymyślona przez przedstawicieli kultury Olmeków około 1200 roku p.n.e. Następnie stanowiła rozrywkę dla starożytnych Majów. Ostatnią cywilizacją, która ekscytowała się to dyscypliną byli Aztekowie, którzy nazywali ją ōllamaliztli. Co ciekawe, opisywany sport jest uprawiany do dzisiaj na terenie Meksyku. Oczywiście jest to wersja modernistyczna nie wymagająca ofiar ludzkich. Boisko do omawianej gry nazywano „tlachtli” i miało kształt długiego prostokąta. Było otoczone murem i posiadało miejsca dla widzów oraz sędziów. Na murze znajdowały się kamienne obręcze, po jednej dla każdej drużyny.
Zasady gry w ullamaliztli
Piłka wykorzystywana w ullamaliztli była wykonana z gumy i ważyła ponad 4 kilogramy. Zadaniem zawodników było jej przerzucenie przez wspomniane kamienne obręcze. Co ciekawe, mogli tego dokonywać przy użyciu bioder, nóg, łokci oraz głowy. Co ważne, nie mogli dotykać piłki stopami ani dłońmi. W większości przypadków drużyny liczyły po 4 zawodników. Piłka nie mogła dotknąć ziemi, a mecz wygrywała drużyna, która pierwsza trafiła w otwór umieszczony w kamiennej obręczy. Ponadto zdobywano dodatkowe punkty, co było możliwe w przypadku trafienie w jeden z sześciu znaczników porozstawianych wzdłuż krawędzi prostokątnego boiska. Dla uniknięcia kontuzji zawodnicy stosowali różnego rodzaju ochraniacze, mające osłaniać takie miejsca jak: uda, brody, policzki, dłonie oraz biodra. Wynikało to z faktu konieczności często nurkowania na boisku oraz dość dużej wagi używanej piłki. Co ciekawe, niejednokrotnie mecze stanowiły alternatywę dla bardziej krwawych wojen. Ich wyniki były obstawiane przez okolicznych mieszkańców. W tego rodzaju zakładach można było przegrać własne dzieci, a nawet życie.
Ullamaliztli a religia
Opisywana gra miała bardzo ważne znaczenie w religii wspomnianych cywilizacji. U Azteków miała symbolizować codzienną, legendarną walkę pomiędzy nocą a dniem. Ullamaliztli wiązało się ze składaniem ofiar z ludzi. Zawodnikami byli obywatele danych miast lub jeńcy wojenni. Naukowcy nie mają pewności co do tego, którzy gracze byli składani w ofierze. Sztuka Majów sugeruje, że byli to kapitanowie obu drużyny. Niektórzy uczeni twierdzą, że byli to zawodnicy przegranej drużyny, inni uważają, że mordowano zwycięzców. Według starożytnych Azteków nie złożenie ofiar z ludzi zakończyłoby się nastaniem wiecznej ciemności. Warto dodać, że niejednokrotnie gumowa piłka do gry była zastępowana głową jednej lub czaszką osoby złożonej w ofierze.
TNE