mózg stwardnienie rozsiane
Stwardnienie rozsiane, czyli SM, to przewlekła choroba zapalno-demielinizacyjna ośrodkowego układu nerwowego | fot.: stock.adobe.com

Co to jest stwardnienie rozsiane? Pierwsze objawy choroby

Stwardnienie rozsiane jest chorobą, dla której charakterystyczna jest zmienność i różnorodność objawów, szczególnie na wczesnym etapie. Wciąż nie ma na nią leku, lecz szybkie rozpoznanie umożliwia wprowadzenie w porę odpowiedniej terapii opóźniającej postęp schorzenia. Stwardnienie rozsiane jest najprawdopodobniej schorzeniem autoimmunologicznym będącym jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności wśród młodych osób.

Czym jest stwardnienie rozsiane?

Stwardnienie rozsiane, czyli SM, to przewlekła choroba zapalno-demielinizacyjna ośrodkowego układu nerwowego. Demielinizacją nazywa się proces uszkodzenia i rozpadu osłonki mielinowej otaczającej komórki nerwowe. Na skutek tych zmian następują zaburzenia w przekazywaniu impulsów nerwowych. Część „rozsiane” odnosi się do obecności uszkodzeń w całym organizmie. Stwardnienie rozsiane charakteryzuje się przebiegiem fazowym – występują tu okresy zaostrzeń i remisji. Choroba jednak stale postępuje i przyczynia się do znacznego pogorszenia sprawności. Najczęściej wykrywa się ją u młodych osób – najwięcej zachorowań przypada na okres między 2. a 4. dekadą życia. Na SM choruje blisko 2 razy więcej kobiet niż mężczyzn. W Polsce z przypadłością tą boryka się około 45 000 osób.

Przyczyny stwardnienia rozsianego

Choć przeprowadzanych jest wiele badań na temat stwardnienia rozsianego, wciąż nie można podać jednej dokładnej przyczyny choroby. Prawdopodobnie należy ona do schorzeń autoimmunologicznych, czyli tych, w których przebiegu układ immunologiczny niszczy komórki układu nerwowego. Według specjalistów, schorzenie może być dziedziczne. Wśród potencjalnych przyczyn wymienia się też czynniki środowiskowe. Więcej zachorowań rozpoznaje się u osób mieszkających z dala od równika. Rozwojowi choroby mogą sprzyjać czynniki takie jak niedobór witaminy D, stosowanie diety bogatej w wysoko przetworzone produkty, a także zaburzenia hormonalne.

Wczesne objawy stwardnienia rozsianego

Pierwsze objawy stwardnienia rozsianego można zaobserwować już na długo przed rozpoznaniem samej choroby. Są one nieswoiste, zmienne i różnorodne. Jednymi z najczęściej wymienianych objawów są zawroty głowy i problemy z utrzymaniem równowagi. Może wystąpić też uczucie przemęczenia, regularne uczucia sztywności i skurcze mięśni, zmiany czucia w kończynach oraz na twarzy, a także drętwienie kończyn. Tak naprawdę pierwsze symptomy są łatwe do zbagatelizowania i utożsamiane z nieodpowiednim stylem życia oraz wynikiem stresu. Na ogół na początku okresowo łagodnieją i przemijają. Pierwszy, trudniejszy do przeoczenia objaw, to zaburzenia widzenia, za których powstanie odpowiada nierzadko pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego oraz uszkodzenia komórek tworzących nerw wzrokowy. Na skutek tego występuje problem z zamazanym i niewyraźnym widzeniem, zdarzają się też przypadki przemijającej ślepoty. Te objawy pojawiają się zazwyczaj nagle, nawracają i nasilają się w okresie kilku dni. Osoby cierpiące z ich powodu skarżą się na ból gałki ocznej, utratę kontrastu, podwójne widzenie, a także zaburzenia widzenia kolorów. Dolegliwości te mogą prowadzić do zwiększenia ryzyka upadków i związanych z nimi urazów. Inne wykrywane na wczesnym etapie objawy stwardnienia rozsianego to zaburzenia poznawcze. Charakterystyczne są przede wszystkim kłopoty z koncentracją i pamięcią. Nierzadko pojawia się obniżenie nastroju. Oczywiście symptomy są zróżnicowane i zależne od umiejscowienia ognisk demielinizacji w układzie nerwowym u konkretnej osoby. By wykluczyć lub potwierdzić schorzenie i nie pomylić go z żadnym innym, należy wykonać rezonans magnetyczny głowy i rdzenia kręgowego. Najpierw trzeba skonsultować się z lekarzem rodzinnym, który w razie potrzeby skieruje pacjenta do neurologa.

Podsumowanie

Stwardnienie rozsiane to poważna choroba, której wciąż nie da się w pełni wyleczyć. Nie wolno bagatelizować pierwszych objawów, których wczesne wykrycie zwiększy szansę na opóźnienie rozwoju schorzenia.

EKO

Sprawdź także

Po co nam kwas foliowy?

Choć niemal każdy człowiek cierpi na niedobór kwasu foliowego, to jednak jego brak jest najbardziej …