Podobne artykuły

Zapalenie mięśnia sercowego bardzo często jest powikłaniem zakażenia. Zmiany zapalne w sercu mogą wywołać bakterie np. krętki Borrelia, Chlamydie, gronkowce czy paciorkowce wywołujące anginę. Również inne groźne drobnoustroje, takie jak wirusy, grzyby, pasożyty (np. toksoplazma) – mogą stać się przyczyną nabytej wady serca. Zapalenie mięśnia sercowego może wystąpić zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Głównym powodem powikłań są nieprawidłowo leczone infekcje bakteryjne. Sprawdź, dlaczego prawidłowe rozpoznanie oraz leczenie anginy i innych infekcji bakteryjnych jest tak ważne.

Czym jest zapalenie mięśnia sercowego?

Serce składa się z 3 ułożonych na sobie warstw. Wewnętrznego wsierdzia, środkowego sierdzia oraz najbardziej zewnętrznej warstwy – osierdzia. Stan zapalny mięśnia sercowego najczęściej rozwija się w sierdziu, czyli środkowej warstwie. Czasem również zajmuje osierdzie. Nie ma dokładnych danych jak często występuje ta choroba, natomiast wiadomo, że jedną z najczęstszych przyczyn zapalenia serca są infekcje lub powikłania po nich.

Jakie objawy mogą wskazywać na zapalenie sierdzia?

Należy zawsze pamiętać, że objawy w tym przypadku zależą od 3 ważnych kwestii – przyczyny stanu zapalnego (np. angina paciorkowcowa, kiła), nasilenie stanu zapalnego (często zależne od jego czasu trwania) oraz aktywnego współwystępowania zakażenia.

Do najbardziej charakterystycznych objawów można zaliczyć:

kłucie, kołatanie, ucisk, ból w klatce piersiowej
uczucie duszności nawet w stanie spoczynku lub podczas wykonywania jedynie lekkiego wysiłku fizycznego
zmęczenie i osłabienie
zmiana rytmu serca – nieregularne, wolne (bradykardia) lub szybsze (tachykardia) bicie serca
osłabienia, omdlenia
powstawanie obrzęków limfatycznych np. wokół kostek

Dodatkowo mogą pojawić się objawy związane z infekcją:

bóle mięśniowo-stawowe
bóle głowy
gorączka
ból gardła
biegunki

Może również zdarzyć się przebieg utajony (bezobjawowy), kiedy stan zapalny w sercu ma małe nasilenie.

Przyczyny zapalenia mięśnia sercowego

U znacznej części pacjentów choroba może być wynikiem zakażenia wirusowego lub bakteryjnego dróg oddechowych, najczęściej gardła. W przypadku wirusów – infekcja może ustąpić – natomiast zapalenie mięśnia utrzymuje się w skutek nadmiernej reakcji układu odpornościowego.

Zakażenia, w których powikłaniem może być zapalenie serca:

1. Boreliozowe zapalenie mięśnia sercowego – szczególnie niebezpieczne i potencjalnie śmiertelne

Powodują je krętki Borrelia burgdorferi powodujące boreliozę z Lyme. Jednym z powikłań, nieleczonej lub niewykrytej boreliozy jest uszkodzenie serca. Takie powikłanie występuje nawet u 4% pacjentów. Najbardziej narażoną grupą są mężczyźni w wieku 15-45 lat. Diagnostyka i profilaktyka boreliozy obejmuje głównie badania krwi na obecność przeciwciał przeciwko Borrelia w klasie IgM oraz IgG.

2. Gorączka reumatyczna po niewyleczonej anginie bakteryjnej – jedna z głównych przyczyn nabytych wad serca

Infekcja w pierwszej kolejności obejmuje gardło, gdzie paciorkowce grup A tzw. beta-hemolizujące wywołują zmiany zapalne widoczne jako nalot w gardle i na migdałkach. W wyniku nieleczenia anginy dochodzi do rozwoju gorączki reumatycznej, czyli zaburzeń funkcjonowania układu odpornościowego, który zaczyna niszczyć różne narządy w tym serce.

Jedynym sposobem zapobiegania w tym wypadku jest rozpoznanie przyczyny zapalenia gardła i antybiotykoterapia. Antybiotyk na anginę jest konieczny, ponieważ gwarantuje zwalczenie bakterii i minimalizuje ryzyko wystąpienia powikłań serca. Rozpoznanie groźnego paciorkocowego zapalenia gardła odbywa się w oparciu o badanie mikrobiologiczne wymazu z gardła lub wynik szybkiego testu na Strep A.

3. Kiła sercowo-naczyniowa wywołana jest przez bakterie Treponema pallidum

Najczęściej kiłę sercową rozpoznaje się u osób po 50 roku życia, co wynika z faktu, że choroba może rozwijać się nawet 30 lat. Kętki kiły przenoszone są głównie poprzez kontakty seksualne, zdarza się jednak również zarażenie na skutek transfuzji zakażonej krwi lub infekcja przeniesiona z matki na dziecko podczas porodu (tzw. kiła wrodzona). Podstawowym elementem zapobiegania rozwojowi kiły sercowo-naczyniowej jest wykonywanie badań krwi, które sprawdzają obecność przeciwciał przeciwko Treponema pallidum.

4. Toksoplazmoza, czyli choroba wywołana przez pierwotniaka Toxoplasma gondii

Ta choroba pasożytnicza może doprowadzić m.in. do zapalenia mięśnia sercowego. Najczęściej pierwotniakiem zarażamy się na skutek:

spożycia cyst wraz z surowym, nieobrobionym termicznie mięsem
spożycia zanieczyszczonych owoców lub warzyw zawierających cysty (zanieczyszczenia odchodami kotów)
przeniesienie pasożyta do ust za pomocą rąk (kontakt z zanieczyszczoną glebą, żwirkiem lub surowym mięsem)

Tak, jak w przypadku boreliozy czy kiły, podstawą rozpoznania infekcji są badania serologiczne krwi (przeciwciała IgA, IgM oraz IgG przeciwko Toxoplasma gondii).

Wszystkie infekcje bakteryjne leczy się antybiotykami. W zależności od typu infekcji i czasu jej trwania – może to być 1 lub więcej skojarzonych leków. Antybiotykoterapia zapobiega bezobjawowemu nosicielstwu, dalszemu rozwojowi infekcji oraz w niektórych przypadkach organicza zakaźność chorego. Prawidłowe leczenie zmniejsza również prawdopodobieństwo powikłań.

Materiał partnera zewnętrznego