Obsesyjno-kompulsywne zaburzenie osobowości (OCPD)
Obsesyjno-kompulsywne zaburzenie osobowości (OCPD) to zaburzenie, które charakteryzuje się skrajnym perfekcjonizmem, uporządkowaniem i schludnością | fot.: stock.adobe.com

Słowo o osobowości anankastycznej

Obsesyjno-kompulsywne zaburzenie osobowości (OCPD) to zaburzenie, które charakteryzuje się skrajnym perfekcjonizmem, uporządkowaniem i schludnością. Osoby z OCPD odczuwają również silną potrzebę narzucania własnych standardów otoczeniu zewnętrznemu.

Osobowośc anankastyczna charakteryzuje się następującymi cechami:

  • Trudność w wyrażaniu swoich uczuć
  • Trudności z nawiązywaniem i utrzymywaniem bliskich relacji z innymi.
  • Pracowitość, ale także obsesja na punkcie perfekcji, która paradoksalnie wpływa na brak efektywności.
  • Często czują się praworządne, oburzone i rozzłoszczone.
  • Często spotykają się z izolacją społeczną.
  • Mogą doświadczać niepokoju, który towarzyszy depresji.

Osoby z OCPD nie mają pojęcia, że coś jest nie tak z ich sposobem myślenia lub zachowania. Wierzą, że ich sposób myślenia i postępowania jest jedynym właściwym, a wszyscy inni się mylą.

Jakie są przyczyny osobowości anankastycznej?

Dokładna przyczyna OCPD nie jest znana. Podobnie jak w przypadku wielu aspektów osobowości kompulsywno-obsesyjnej, przyczyny nie zostały jeszcze ustalone. Przyczyną OCPD może być połączenie genetyki i doświadczeń z dzieciństwa.

W niektórych studiach przypadków dorośli przypominają sobie, że doświadczali OCPD od bardzo wczesnego wieku. Mogli oni mieć poczucie, że muszą być doskonałym lub idealnie posłusznym dzieckiem. Ta potrzeba przestrzegania zasad przenosi się na dorosłość.

Kto jest najbardziej narażony na OCPD?

Międzynarodowa Fundacja OCD (OCDF) szacuje, że prawdopodobieństwo zdiagnozowania tego zaburzenia osobowości u mężczyzn jest dwa razy większe niż u kobiet. Według Journal of Personality AssessmentTrusted Source od 2 do 7 procent populacji cierpi na osobowość anankastyczną, co czyni je najbardziej rozpowszechnionym zaburzeniem osobowości.

Osoby z istniejącymi diagnozami zdrowia psychicznego są bardziej narażone na zdiagnozowanie OCPD. Potrzeba więcej badań, aby wykazać rolę, jaką OCPD odgrywa w tych diagnozach.

Jakie są objawy ?

Objawy obejmują:

  • perfekcjonizm do tego stopnia, że upośledza zdolność do kończenia zadań
  • sztywne, formalne lub sztywne maniery
  • skrajna oszczędność pieniędzy
  • przemożna potrzeba bycia punktualnym
  • niezwykła dbałość o szczegóły
  • nadmierne poświęcanie się pracy kosztem relacji rodzinnych lub towarzyskich
  • gromadzenie zużytych lub bezużytecznych przedmiotów
  • nieumiejętność dzielenia się pracą lub delegowania zadań z powodu obawy, że nie zostaną one wykonane prawidłowo
  • zafiksowanie na punkcie list
  • sztywne przestrzeganie zasad i przepisów
  • przytłaczająca potrzeba porządku
  • poczucie sprawiedliwości w kwestii tego, jak powinno się postępować
  • sztywne przestrzeganie zasad moralnych i etycznych.

Ososbowośc anankastyczną rozpoznaje się, gdy objawy upośledzają zdolność do funkcjonowania i interakcji z innymi.

Jak leczy się osobowość anankatyczną?

W przypadku OCPD terapeuta prawdopodobnie zastosuje trzystopniowe podejście do leczenia, które obejmuje następujące elementy:

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) to popularny rodzaj poradnictwa w zakresie zdrowia psychicznego. Podczas CBT pacjent spotyka się z pracownikiem służby zdrowia psychicznego według ustalonego harmonogramu. Regularne sesje obejmują pracę z doradcą w celu omówienia niepokoju, stresu lub depresji. Doradca ds. zdrowia psychicznego może zachęcić pacjenta do położenia mniejszego nacisku na pracę, a większego na rekreację, rodzinę i inne relacje interpersonalne.

Leki

Lekarz może rozważyć przepisanie selektywnego inhibitora wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) w celu zmniejszenia niepokoju związanego z cyklem obsesyjno-kompulsywnym. Jeśli pacjentowi zostanie przepisany SSRI, może on również skorzystać z grup wsparcia i regularnego leczenia u psychiatry. W przypadku OCPD zwykle nie zaleca się długotrwałego stosowania leków na receptę.

Trening relaksacyjny

Trening relaksacyjny obejmuje określone techniki oddychania i relaksacji, które mogą pomóc w zmniejszeniu poczucia stresu i pilności. Objawy te są częste w OCPD. Przykłady zalecanych ćwiczeń relaksacyjnych to joga, tai chi i pilates.

Jakie są perspektywy?

Perspektywy dla osoby z OCPD mogą być lepsze niż w przypadku innych zaburzeń osobowości. Leczenie może pomóc w uzyskaniu większej świadomości tego, jak objawy OCPD mogą negatywnie wpływać na innych. Osoba z OCPD może być mniej narażona na uzależnienie od narkotyków lub alkoholu, co jest częste w przypadku innych zaburzeń osobowości.

Podobnie jak w przypadku innych zaburzeń osobowości, podstawą sukcesu jest znalezienie odpowiedniego dla siebie sposobu leczenia. Terapia poznawczo-behawioralna może pomóc poprawić zdolność do interakcji i empatii z bliskimi.

Jak współmałżonek lub ukochana osoba może wesprzeć osobę z zaburzeniami?

Jeśli podejrzewasz, że twój współmałżonek, partner lub członek rodziny ma osobowość anankastyczną, zwróć uwagę na jego obsesje i zachowania kompulsywne. Osoba najprawdopodobniej cierpi na to zaburzenie gdy jej zachowania są:

  • motywowane zagrożeniem
  • ograniczają się do dwóch lub trzech konkretnych obszarów życia
  • irracjonalne lub dziwaczne.

Większość osób, które poddają się leczeniu z powodu OCPD, jest do tego zachęcana przez współmałżonka lub bliską osobę. Jednak zwrócenie się do osoby z OCPD w sprawie jej zachowania może być bardzo trudne. Poszukiwanie wsparcia dla siebie może być pomocne także dla innych osób i bliskich osób z OCPD.

Istnieje wiele forów i grup wsparcia, do których mogą dołączyć małżonkowie lub bliscy osób z OCPD. Międzynarodowa Fundacja OCD prowadzi listę grup wsparcia dla osób zmagających się z OCD, tendencjami OCD i zaburzeniami osobowości takimi jak OCPD.

ZPO

Sprawdź także

mikrobiom a psychologia

Mikrobiom ludzki i jego wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne

Mikrobiom ludzki, czyli zbiór wszystkich mikroorganizmów żyjących w i na naszym ciele, w tym bakterii, …