Kreatywna.pl Gazeta Kreatywna
Podobne artykuły
Książka Grzegorza Leszczyńskiego to kolejna, świetna propozycja, która przybliża niuanse językowe zwykłym zjadaczom chleba. Jeden z najsympatyczniejszych profesorów polonistyki UW zaprasza młodego czytelnika w podróż po polszczyźnie. Tym bardziej zaskakującą, że większość z niemal 200 przytoczonych przez niego słów wydawała się już oswojona i dobrze znana.
Grzegorz Leszczyński, Daję słowo. Wędrówki po języku i literaturze
Wydawnictwo Tamaryn, 2016
Grzegorz Leszczyński jest profesorem Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie zajmuje się literaturą dla dzieci i młodzieży. Napisał na ten temat wiele książek, przygotował liczne wybory baśni i wierszy dla młodych i najmłodszych odbiorców, m.in. Baśnie świata, Polskie baśnie i legendy. Jest kierownikiem Zakładu Literatury Popularnej, Dziecięcej i Młodzieżowej na Uniwersytecie Warszawskim oraz dyrektorem Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców Polonicum. Ma żonę, córkę, syna, dwa psy i pięć kotów.
Daję słowo jest przede wszystkim pięknie wydaną książką, a właściwie albumem słów. Kolorowym, przejrzystym i przyjaznym, w którym oprócz przeróżnych zaznaczeń i wyróżnień oko cieszą także świetne grafiki. Kilkaset haseł zostało uporządkowanych tu alfabetycznie. Po definicji uwzględniającej przeróżne sposoby użycia słów autor przytacza po kilka różnych tekstów, w których pojawiają się w różnych kontekstach. Na koniec zaś otrzymujemy utrwalający limeryk, swoistą zabawę ze słowem-bohaterem każdego wpisu. Daję słowo jest też książką interaktywną, zachęcającą do robienia własnych notatek.
Dla kogo jest przeznaczona ta swoista encyklopedia słów ważnych? Przede wszystkim dla młodzieży – co sugerują zarówno kolorystyka, jak i gros przytoczonych tekstów kierowanych do starszych dzieci. Książka inspiruje do własnych poszukiwań, uwrażliwia na wagę i moc słowa, a więc będzie idealna do wspólnych językowych poszukiwań w duecie rodzic i jego pociecha. To także ciekawa propozycja dla tych, którzy chcą rozwinąć bądź zwiększyć kompetencje językowe czy po prostu odkryć niuanse polszczyzny (na przykład obcokrajowców).
Profesor czerpie przykłady użycia poszczególnych słów z literatury, głównie młodzieżowej, forów internetowych i prasy. Dzięki temu mamy możliwość ujrzenia na żywym przykładzie tego, o czym mówi definicja. Czym się różnią alegoria i symbol? O czym warto wiedzieć używając słów: gender albo abstrakcja? Kim jest autorytet, a kim bohater? Czym homofobia, a czym molestowanie? Kiedy będziemy ironiczni, a kiedy sarkastyczni?
Jak widać, Grzegorz Leszczyński żadnego słowa się nie boi. Wszystkie obraca i naświetla z różnych stron do momentu, w którym ich znaczenia i związane z nimi zawiłości językowe staną się oczywiste nawet dla mało wyrobionego użytkownika polszczyzny.
Dlaczego poświęca się tyle uwagi wyrazom dość zwykłym, powszednim? Media – od prasy i telewizji po internet czy świat polityki posługują się wyrazami, które mogą sprawiać kłopot młodemu odbiorcy. Ich rozumienie pozwala na pełne uczestnictwo w szeroko pojmowanej kulturze, przeciwdziała wykluczeniu młodzieży ze spraw, o których mówią dorośli.
Jak mówi sam autor:
Ta książka zaprasza do tego, by wędrując po różnych tekstach, rozpoznawać ważne słowa – takie, które pozwalają nam zrozumieć siebie, innych ludzi i świat, w którym żyjemy.
Daję słowo to kolejna nowoczesna publikacja, która udowadnia, że o języku można mówić przystępnie i z humorem, nie trywializując jednocześnie podejmowanych zagadnień. Od innych wyróżnia ją świetna szata graficzna i adresat, czyli ci, którzy dopiero kształtują swoją wrażliwość językową. Zdecydowanie warto włączyć ją do domowej biblioteczki.
Dominika Pawlikowska