Muscat – gdy liczy się słodycz, aromat… i długa tradycja

Muscat to grupa szczepów winorośli z niezwykle długą historią. Wino wyprodukowane z odmian muscat pili starożytni, a obecnie cieszy się popularnością na całym świecie. Chociaż kojarzymy go głównie ze słodkimi trunkami, to jedynie część prawdy.

Wszystko mogło zacząć się właśnie od odmian muscat

Istnieje wiele teorii, które próbują wytłumaczyć pochodzenie winorośli z odmian zaliczanych do „rodziny” muscat. Jedna z nich mówi, że szczepy bardzo podobne do dzisiejszych Muskatów opisywali już starożytni Persowie i Egipcjanie, kilka tysięcy lat przed narodzinami Chrystusa, podczas gdy kolejna głosi, że winorośle w typie muscat są młodsze i były uprawiane przez Greków i Rzymian. Pierwsze pisane wzmianki pochodzą jednak dopiero z XIII wieku n.e., co – wraz z ogromnym zróżnicowaniem winorośli z rodziny muscat – znacząco utrudnia jednoznacznie określenie pochodzenia tej rośliny. Obecnie uważa się jednak, że najbardziej prawdopodobnym miejscem, z którego pochodzi muscat, jest Grecja.

              Nie tylko pochodzenie winorośli muscat jest owiane tajemnicą – podobnie jest także z ich nazwą. Może ona być związana zarówno z łacińskim określeniem muchy – „muscus” (słodkie owoce muskatu mają tendencję do przyciągania owadów), nazwą jednego z miast w Omanie – Muszkat, jak i francuskim słowem „musc” oznaczającym piżmo – którego aromaty obecne są w winie z tych szczepów.

Muscat Blanc à Petits Grains – „król” winorośli muscat

              Muscat nie jest jednorodną odmianą, a raczej grupą ponad 200 różnych szczepów. Kilka z nich jest szczególnie lubianych przez winiarzy i korzysta się z nich na całym świecie. Niewątpliwym liderem jest Muscat Blanc à Petits Grains, znany po prostu jako „Muscat Blanc”, którego z wyglądu charakterystyzują niezwykle drobne i liczne owoce.

              Wykorzystuje się go do produkcji wielu rozmaitych trunków. Doskonałym przykładem jest słodkie, wyjątkowo lekkie Moscato d’Asti, czyli pochodzące z włoskiego Piemontu, musujące, białe wino, w którym Muscat Blanc gra pierwsze skrzypce.

              Odmianę Muscat Blanc à Petits Grains znajdziemy w szeregu innych win słodkich – chociażby we francuskich i greckich vins doux naturels… czy węgierskim tokaju, gdzie muscat występuje pod jakże dźwięcznie brzmiącą nazwą sárgamuskotály. Jednak świat nie kończy się na winach słodkich – Muscat Blanc jest wykorzystywany to tworzenia bardzo dobrych, wytrawnych win francuskich, nazywanych Muscat d’Alsace. Zachowują one to, co najbardziej charakterystyczne dla odmiany – nuty winogron (sic), niewiarygodną aromatyczność i owocowy charakter, jednak bez słodyczy, co sprawia, że trunki te są dużo bardziej uniwersalne.

Muscat aleksandryjski – słodycz, której ciężko się oprzeć

              Po drugiej stronie spektrum znajduje się odmiana nazywana muskatem aleksandyjskim. Ten pochodzący najprawdopodobniej z Egiptu szczep wykorzystywany mógł być do przygotowywania trunków dla faraonów! Dzisiaj jednak nie cieszy się aż tak dużą estymą w winiarskim świecie – nie należy go jednak ignorować.

              W przeciwieństwie do Muscat Blanc muscat aleksandryjski produkuje duże, okrągłe owoce. Rośnie w ciepłym klimacie i jest wyjątkowo mało odporny na niesprzyjające warunki atmosferyczne. Z tego względu uprawia się go obecnie głównie w Nowym Świecie – jest popularny w Kalifornii, w Australii czy Ameryce Południowej.

              Muscat aleksandryjski, ze względu na swoją aromatyczną prostotę wykorzystywany jest głównie do produkcji nieskomplikowanych win domowych. Jest on jednak bardzo istotnym składnikiem służącym do wzmacniania słabszych win. Muscat aleksandryjski jest ponadto doskonałą odmianą deserową, z której powstają wybitne rodzynki.

Muscat Ottonel – młody przedstawiciel rodziny muskatów

              Oprócz wspomnianych wyżej winorośli istnieje jeszcze jeden ważny szczep muscat, który koniecznie trzeba znać. Chodzi o odmianę Ottonel, która jest uprawiana głównie w Alzacji i służy do wzmiankowanych wyżej win Muscat D’Alsace.

              Muscat Ottonel z powodzeniem uprawiany jest także w wielu różnych krajach, które niekoniecznie od razu kojarzą się z winem. Uprawy znajdziemy w Bułgarii, Serbii, Chorwacji, Mołdawii, Rumunii, Austrii, Ukrainie czy Kazachstanie. Jest to możliwe ze względu na przystosowanie się szczepu do chłodniejszych klimatów, które nie przeszkadzają mu ani w kwitnieniu, ani w zawiązywaniu i dojrzewaniu owoców.

              Świat muscata jest bardzo obszerny i nie sposób w jednym, krótkim artykule odpisać wszystkich 200 odmian – na ich temat można byłoby napisać książkę. Warto zapamiętać najważniejsze odmiany i mieć świadomość, że ten niezwykle aromatyczny, owocowy i „winogronowy” szczep, mimo iż używany głównie do produkcji win słodkich, może z powodzeniem być stosowany jako surowiec dla świetnych, wytrawnych trunków.

Artykuł sponsorowany