To jedno z najbardziej kosmopolitycznych, powszechnych dań. Je się ją pod różnymi szerokościami geograficznymi, wzbogaca regionalnymi dodatkami i ulubionymi sosami. Łączy w sobie feerię smaków ze stosunkowo niską ceną. I tak, jak na początku swojego istnienia – pizza jest przysmakiem dostępnym dla każdego.
Bez niej nie wyobrażamy sobie męskiego spotkania ani babskich ploteczek. To najpopularniejsze danie wśród studentów, zapracowanych dorosłych i spragnionych urozmaicenia codziennego menu dzieci. Zamawiana przez internet albo w tradycyjnych pizzeriach. Pizza, czyli tradycyjna potrawa włoska z ciasta drożdżowego polana sosem pomidorowym i posypana serem mozzarella jest zajadana na całym świecie i ma sobie za nic sezonowe mody na inne dania.
Danie dla ubogich, czyli jak to się zaczęło?
Trudno dokładnie określić początki pizzy, bo okrągłe placki wypiekane w piecu to specjalność wielu narodów i kultur. Jednakże pierwsze ślady tej potrawy znaleźć można już w starożytnym Egipcie i Rzymie. Współcześni badacze twierdzą, że prymitywna odmiana pizzy była powszechna w rejonie basenu Morza Śródziemnego już 600 lat przed naszą erą. Na terenie obecnych Włoch po raz pierwszy pizzą nazywano placki z ziołami i serem już w X wieku. Jak się obecnie przyjmuje to nie Neapol, ale Geata (małe portowe miasteczko w sercu Włoch) ochrzciła placek z ziołami i oliwą mianem pizzy.
Ale zostawmy rozważania badaczy, wszak wiadomo, że najpopularniejsza i najsmaczniejsza pizza wywodzi się z Neapolu. To właśnie na zboczach wulkanu Wezuwiusza rosną wspaniałe pomidory San Marzano, z których przyrządzany jest oryginalny sos, a lokalne mleko bawolic służy do wyrobu najlepszej mozzarelli. Placki z sosem i serem, doprawione ziołami, wypiekano w piecach i sprzedawano na ulicy. Dostępność i prostota składników oraz cena czyniły z niej ulubioną potrawę ówczesnej biedoty.
Margherita, czyli klasyka pizzy
Jedną z najbardziej znanych i popularnych pizz jest klasyczna margherita. Powstała w 1889 roku dla uczczenia wizyty odwiedzającej Neapol królowej Małgorzaty Sabaudzkiej. Jej twórca – Raffaele Esposito przygotował w sumie trzy propozycje: alla mastunicola (z serem i bazylią), marinarę (z pomidorami) i tę, która otrzymała potem imię na cześć królowej – margheritę. Wygląd tej ostatniej odwołuje się do kolorów państwowej flagi Włoch i jest połączeniem czerwieni sosu pomidorowego, zieleni bazylii i bieli sera mozzarella.
Boom na pizzę nastąpił w latach 50. ubiegłego stulecia w Stanach Zjednoczonych. Zajadali się nią zarówno robotnicy, jak i ówczesne gwiazdy: Frank Sinatra, Jimmy Durante i bejsbolista Joe DiMaggio. Zawrotna kariera tego dania trwa do dziś, a tradycyjna pizza neapolitańska została zastrzeżona jako tradycyjny wyrób oznaczony certyfikatem.
Tradycja kontra współczesność
Tradycyjna pizza to minimum składników, wytrawny smak i zero ketchupu. Ale nie przeszkadza to w powstaniu setek wariacji na jej temat. Polacy uwielbiają pizzę hawajską (z ananasem). Za nasz ulubiony sos uchodzi czosnkowy, ale wielką popularnością cieszy się także ketchup, którym z kolei gardzą rodowici Włosi. W ofercie pizzerii znajdziemy także pizzę z żurawiną i oscypkiem, a nawet z kiszoną kapustą i kiełbasą. Ale to nie jest szczyt ekstrawagancji. Są bowiem pizze w wersji chińskiej czy indyjskiej, coraz popularniejsze są także placki na słodko (na przykład z nutellą). Anglicy gustują w pizzy w wersji English breakfast (oprócz kiełbasy i jajek znajdziemy na niej fasolkę), Francuzi dodają swoje sery, Niemcy ziemniaki, Hiszpanie chorizo. Wieść gminna niesie, że Rosjanie potrafią połączyć w jednym daniu pizzę i sushi.
Nowoczesność przejawia się także w sposobie zamawiania pizzy. Jeśli nie mamy ochoty albo możliwości odwiedzenia pizzerii coraz częstszym sposobem jej zamawiania jest pizza przez internet. Smakowity placek z ulubionymi składnikami i dowolną ilością sera jest dostępny dla każdego, kto ma łączność z siecią. Zamawianie pizzy przez internet – dyskretnie, precyzyjnie i bez wysiłku swoją prostotą dorównało jej pierwotnej recepturze.
RED