Kreatywna.pl Gazeta Kreatywna
Podobne artykuły
Odporność to zdolność organizmu do zwalczania chorobotwórczych mikroorganizmów. Dzięki niej rzadziej chorujemy, a jeśli już – szybciej wracamy do zdrowia. Małe dziecko jest szczególnie narażone na infekcje, zwłaszcza zimą. Jak pomóc małemu organizmowi walczyć z infekcjami?
Układ odpornościowy człowieka zaczyna rozwijać się już w życiu płodowym, ale jeszcze przez całe lata od chwili narodzin nie osiągnie on takiej wydajności jak układ immunologiczny osoby dorosłej. Dlatego odporność małego dziecka potrzebuje dodatkowej „pomocy”, aby walczyć z infekcjami, zwłaszcza w newralgicznych okresach roku, jak jesień i zima.
Czynniki wpływające na rozwój dziecka i na jego odporność
Układ odpornościowy zaczyna kształtować się już w łonie matki. W drugim miesiącu życia płodowego zaczynają rozwijać się śledziona i grasica, a później kształtują się kolejne elementy systemu immunologicznego, m.in. limfocyty B, limfocyty T, immunoglobuliny M, D, G i A. Poprzez łożysko do organizmu dziecka docierają też immunoglobuliny IgG.
W momencie narodzin układ odpornościowy jest jednak niedojrzały – zwłaszcza, że dziecko nie miało jeszcze kontaktu z żadnymi patogenami i nie potrafi się przed nimi bronić. Noworodek zaczyna nabierać odporności, pobierając pokarm od mamy – otrzymuje od niej m.in. kolejne porcje immunoglobuliny IgG, makrofagi, probiotyki czy prolaktynę. Tak tworzy się tymczasowa odporność bierna, która zanika jednak przed szóstym miesiącem życia.
Okres po utracie tej pierwszej odporności nabytej od matki jest newralgiczny – nazywamy go luką odpornościową, ponieważ własne przeciwciała dziecka nie zdążyły się jeszcze wystarczająco wytworzyć. Okres ten trwa do 12–18 miesiąca życia.
Dlatego właśnie małe dzieci są podatne na infekcje – styczność z drobnoustrojami natomiast kształtuje ich odporność, jest więc niezbędna, aby układ immunologiczny sprawnie pracował. Do tego dołączamy szczepienia przeciwko chorobom groźnym.
Bardzo ważnym elementem wpływającym na rozwój dziecka, w tym rozwój układu odpornościowego, jest żywienie. Jak już wspomniano, karmienie piersią pozwala dziecku nabrać tej pierwszej odporności. Dzieci karmione piersią rzadziej zapadają na choroby uszu, dróg oddechowych i moczowych, biegunkę zakaźną, a ponadto zmniejsza się u nich prawdopodobieństwo wystąpienia w przyszłości takich chorób jak astma, cukrzyca, atopowe zapalenie skóry i otyłość.
Na dalszym etapie rozwoju na odporność dziecka wpływa zróżnicowana dieta, bogata w te składniki odżywcze, które wzmacniają system immunologiczny. Rozszerzanie diety dziecka rozpoczynaj między szóstym a siódmym miesiącem życia i wprowadzaj nowe produkty stopniowo. Pamiętaj o następujących składnikach odżywczych:
– witamina A – odpowiada m.in. za utrzymanie ciągłości błon śluzowych i ich zdolności ochrony organizmu przed drobnoustrojami próbującymi wniknąć do środka; jej niedobór upośledza układ odpornościowy;
– witamina C – ma działanie immunostymulacyjne, znajduje się w leukocytach, które w przypadku infekcji zużywają jej zapasy bardzo szybko;
– witamina D – wpływa nie tylko na prawidłowy rozwój kości, ale także m.in. na funkcje układu immunologicznego;
– selen – zwiększa aktywność komórek układu odpornościowego, jego niedobór osłabia odpowiedź immunologiczną;
– cynk – obniża ryzyko zapadalności na infekcje;
– żelazo – jego niedobór zwiększa ryzyko zakażeń;
– kwasy omega-3 i -6 – modulują odpowiedź zapalną;
– probiotyki – prawidłowa mikroflora jelit jest niezwykle istotna dla właściwego funkcjonowania układu odpornościowego; niemowlęta i małe dzieci są szczególnie narażone na zaburzenia mikroflory – wciąż ulega ona kształtowaniu się, a częste infekcje wymagają równie częstych antybiotykoterapii, na skutek których giną też „dobre” bakterie jelitowe.
Wzmacnianie odporności dziecka
Oprócz zdrowej diety nie zapomnij także o innych elementach pomagających długofalowo kształtować odporność dziecka. Zacznij ją wzmacniać jak najszybciej! Co wpływa na odporność dziecka?
– zapewnienie dziecku odpowiedniej ilości snu,
– hartowanie – doskonałe są np. wizyty na basenie,
– niedopuszczanie do kontaktu dziecka z dymem tytoniowym,
– suplementacja witaminy D,
– przebywanie z dzieckiem na świeżym powietrzu – jak najczęściej,
– odpowiedni ubiór – nie dopuść ani do wyziębienia się dziecka, ani do przegrzania się; najlepsze jest ubieranie na cebulkę – w razie potrzeby zawsze można zdjąć odzież wierzchnią, jeśli dziecku robi się za gorąco; niemowlęciu zapewnij zawsze jedną warstwę więcej niż sobie – często wystarczy dodatkowy kocyk;
– chroń dziecko przed stresem – zwłaszcza długotrwały stres silnie obniża odporność.
Więcej podobnych poradników przeczytasz na Enfamil.pl.
Bibliografia:
- Kościej, U. Skotnicka-Graca, I. Ozga, Rola wybranych czynników żywieniowych w kształtowaniu odporności dzieci, phe-2017-2-110.pdf (phie.pl), dostęp 20.02.21.
- Michalska, Dietetyk radzi: budowanie odporności w okresie jesienno-zimowym, Infomedic.pl – Dietetyk radzi: Budowanie odporności w okresie jesienno-zimowym, dostęp 20.02.21.
- Śnieżek, Kwestia genów i ciężka praca, „Świat zdrowia”, Budowanie_odporności_dziecka.PDF (bratek-barlinek.pl), dostęp 20.02.21.
Aby osiągnąć najlepsze efekty należy dbać o zdrową dietę w czasie ciąży i po urodzeniu dziecka. Nie należy decydować się na nieuzasadnione dokarmianie. Karmienie butelką może powodować osłabienie laktacji. Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt. Karmienie piersią jest najlepszym sposobem żywienia i zapewnia najwięcej korzyści Twojemu dziecku.
Materiał partnera zewnętrznego
